بهترین نسخه های شاهنامه فردوسی

حکیم ابولقاسم فردوسی در سال 329 قمری در طوس و در خانواده ای دهقان به دنیا آمد. البته از زمان حکومت ساسانی دهقانان طبقه اجتماعی بالاتر از کشاورزان عادی داشتند.

بسیاری از ما ایرانیان اعتقاد داریم که فارسی صحبت کردن امروز خود را مدیون حکیم فردوسی و اثر ارزشمند وی یعنی کتاب شاهنامه فردوسی هستیم. اثری عظیم و کم نظیر که داستان پادشاهی و سرگذشت چهل و هشت پادشاه را در خود جای داده و تمام آن تاریخ را به سبک اساطیری به نظم در آورده. اما به دلیل گستردگی و حجم زیاد این اثر و مدت زمانی زیادی که از نگارش آن گذشته، امروزه نسخه های مختلفی از این کتاب موجود است که در ادامه به ذکر برخی از آنها میپردازیم.

نسخه موجود در موزه فلورانس

نسخه ای که در موزه فلورانس موجود است به جهت قدمت اهمیت فراوانی دارد، چراکه قدیمی ترین نسخه موجود از کتاب شاهنامه است. البته این نسخه که در سال 614 قمری نگاشته شده دارای متن کامل نیست و تنها نیمی از کتاب اصلی را شامل میشود. یعنی از ابتدا تا پادشاهی کیخسرو. اما اولین و قدیمی ترین نسخه ی کامل از این کتاب توسط ترنر ماکان در سال 1829 و در انگلیس به چاپ رسید.

تصحیح جلال خالقی مطلق

یکی از کامل ترین و معتبر ترین نسخه های کتاب شاهنامه، نسخه ای است که به کوشش استاد جلال خالقی تهیه و به چاپ رسید. خالقی برای تکمیل این نسخه بیش از 50 سال وقت صرف کرد و با بررسی 15 نسخه خطی و معتبر از کتاب شاهنامه این نسخه را در آمریکا به چاپ رساند. البته این نسخه با تمام جزئیات، تصحیح ها و پاورقی ها در ایران نیز چاپ شد.

شاهنامه چاپ مسکو

این نسخه را به این دلیل به چاپ مسکو می نامند که که توسط پژوهشگران بنیاد شرق شناسی روسیه و در بین سال های 1960 تا 1971 تهیه شده. اگر برای خرید شاهنامه سری به فروشگاه های اینترنتی زده باشید حتما با عبارت بر اساس چاپ مسکو مواجه شده اید. چاپ مسکو در واقع پرفروش ترین و رایج ترین نسخه از کتاب شاهنامه به ویژه در کشور خودمان ایران میباشد.

البته که این نسخه خالی از ایراد نیست. و بسیاری بر این عقیده اند که برخی از ابیات اصیل و مشهور شاهنامه از آن حذف گردیده و در عوض برخی ابیاتی که منصوب به شاهنامه نیست وارد آن شده. همانطور که پیش تر اشاره کرده بودیم این کتاب از 60000 بیت تشکیل شده و گاها پژوهشگران برای این که تعداد ابیات نسخه تصحیح شده خود را به این عدد برسانند از ابیاتی که در شاهنامه اصیل موجود نبوده استفاده میکنند. اگر به این نسخه علاقه دارید میتوانید آن را در وبسایت پرشیکاد و در بخش خرید کتاب شاهنامه پیدا کنید.

خرید کتاب شاهنامه

معمولا جلد و ظاهر کتاب برای دوستداران کتاب و ادبیات چندان اهمیتی ندارد. یا حداقل به اندازه ی محتوای آن مهم نیست. چراکه معمولا این افراد عاشق خواندن کتاب هستند و آنقدر در آن غرق میشوند که مجالی برای فکر کردن به ظاهر آن باقی نمیماند. اما درباره کتاب های ارزشمندی مثل شاهنامه که به شکل نفیس چاپ میشوند ماجرا کمی متفاوت است. خرید و داشتن یک نسخه نفیس از همچین کتابی میتواند هر کسی را وسوسه کند. اما بهتر است پیش از خرید آن به برخی نکات دقت کنید.

واقعیت این است که شاهنامه به علت حجمش و هزینه‌های چاپ هیچ وقت کتاب ارزانی نبوده است. اما باز هم می‌شود با انتخاب‌های درست‌تر در هزینه‌های خرید این کتاب صرفه‌جویی کرد.

شاهنامه دوازده‌جلدی خالقی مطلق گران است. قیمتی حدود دو و نیم میلیون تومان دارد. اگر می‌خواهید جدیدترین چاپ از شاهنامه را داشته باشید، اما نمی‌خواهید این‌قدر هزینه کنید، نشر سخن برای شما یک پیشنهاد خوب دارد. آن‌ها همین تصحیح را در قطع کوچک‌تر، تعداد جلدهای کمتر و با قیمتی حدود سیصد هزار تومان منتشر کرده‌اند این چاپ شرح ندارد، اما گزیده نسخه‌بدل‌ها همراه آن منتشر شده است. اما اگر نیاز دارید یک مجموعه کامل از همه این‌ها را داشته باشید، از خریدن شاهنامه دکتر خالقی ناگزیرید.

شاهنامه‌ای که انتشارات سروش منتشر کرده، قیمت مناسب‌تری دارد. نه جلد آن را می‌توانید با قیمتی حدود صدوپنجاه تومان تهیه کنید. نامه باستان هم حدود صد هزارتومان قیمت دارد. قیمت ویرایش حمیدیان از شاهنامه هم نود هزار تومان است.